Kafli 6: American Pioneers = 13 hugtök.

a) SKILGREINING BÓKARINNAR: (skrifa skilgreiningu bókarinnar (af bls. 469-480)). b) HVARÍBÓKINNI: (nefna hér alla staði þar sem hugtakið er nefnt í bókinni - bara bls.).

c) ÍSLENSK ÞÝÐING: (ykkar eigin þýðing hér - nefna hvaðan ef fundin í e-i orðabók).

d) ÍSLENSK ÚTSKÝRING: (gefa íslenska útskýringu hér með ykkar eigin orðum).

e) HELSTI FRÆÐIMAÐUR / KENNING TENGD HUGTAKINU: (útskýra hér hver eða hvaða kenning tengist hugtakinu og hvernig).

f) DÆMI UM: (taka eitt dæmi hér).

g) MYND AF: xx (mynd fengin frá xx).

h) ANDSTÆTT HUGTAK: (finndu hér það hugtak sem væri ólíkast hugtakinu, útskýra).

i) LÍKT HUGTAK: (finndu hér það hugtak sem væri líkast hugtakinu, útskýra).

j) XX: xx (mynd fengin frá xx).

1. BALDWIN EFFECT = BALDWIN ÁHRIF. K6:170.

Br

1. BRASS INSTRUMENT PSYCHOLOGY = MÁLMTÆKJASÁLFRÆÐI. K6:150 og K6:157-158. Ath: Í Index á bls. 482 er orðið skráð: BRASS INSTRUMENT PSYCHOLOGY (JAMES).

Brass instrument psychology merkir á íslensku málmtækjasálfræði. Fyrrnefnt hugtak kom upphaflega frá William James (f. 1842, d. 1910) og lýsir sáleðlisfræði sem Þjóðverjar héldu mikið upp á. Má segja að orðið málmtækjasálfræði var ákveðin hæðni af þessari tískubólu sem átti sér stað hjá Þjóðverjum og var á leiðinni til Bandaríkjanna.

Brass instrument psychology.

William James kom frá Bandaríkjunum og var mikill frumkvöðull í sögu sálfræðinnar. Hann skrifaði fyrstu almennilegu sálfræðibókina, The Principles of Psychology, þar sem hann tók saman aðferðir, þá aðallega sjálfsskoðun, almenn viðbrögð og viðurkenndi nýja tilraunasálfræði-aðferðir en með miklum trega og efasemdum. Hann var þó opnari fyrir þessum fræðum en aðrir samstarfsmenn hans en eins og fram kom var hann þó mjög skeptískur á þessa tískubólu innan sálfræðinnar. Hann sá ekki tilgang og fannst hálf kjánalegt að gera sálfræði að einhvers konar eftirhermu af eðlisfræðum, sérstaklega með því að nota málma. Hér að neðan má sjá nútíma-túlkun á hugsunum William James en hann hafði mikinn áhuga á list.

3. CONSCIOUSNESS = MEÐVITUND. K6:150-151. Ath: Í Index á bls. 483 er orðið skráð: CONSCIOUSNESS (JAMES).

Meðvitund (e. consciousness): “the state of being aware of and responsive to one's surroundings, or a person's awareness or perception of something.” EKKI SKILGREINING BÓKARINNAR Meðvitund merkir að vera vakandi og hafa getu til þess að skynja nálægt umhverfi sitt. Það er að segja annað hvort innra umhverfi okkar eða ytra umhverfi okkar. Meðvitund er ennfremur ástandið þegar athygli og skynjun einstaklings er aukin gagnvart ytri eða innri áreitum. Hugtakið er í sjötta kafla í kennslubókinni (bls. 173-174). Þar sem fjallað er um upphaf sálfræðinnar í Bandaríkjunum á 20. öldinni. Bandaríski sálfræðingurinn William James gagnrýndi kenningar um að skilja mætti meðvitund með því að búta hana niður í grundvallareiningar. Með öðrum orðum var hann á móti hugmyndafræðinni að meðvitund mætti útskýra með formgerðarstefnunni (structuralism). Hann kaus frekar að útskýra meðvitund sem á eða streymi af vatni. Þar sem hugsanir “fljóta” frekar en að vera samtengdar eins og járnbrautarlest eða keðja. Hann notaði því frekar listrænar samlíkingar til þess að útskýra meðvitund.

Consciousness.

William James bætti við að meðvitund hefði aðra lýsandi eiginleika: Meðvitund er persónubundin, þar sem meðvitund verður að hafa einhvers konar sjálfsmeðvitund. Vegna þess að sjálfstæðar hugsanir geta ekki átt sér stað án þess að einstaklingur framkalli þær. Meðvitund er síbreytileg, eins og er gefið í skyn með samlíkingunni með ,,fljót meðvitundar”. Við skynjum meðvitundina sífellt. þar sem ,,straumurinn” getur truflast (eins og til dæmis þegar við sofum), en þegar við vöknum snúum við aftur í sama “hugsanastraum.” Meðvitund er mjög valbundin og velur sífellt úr miklu magni af skynjunarupplýsingum (athygli). Að lokum benti William James á að meðvitund er virk (frekar en aðgerðalaus og starfar sífellt viljandi að ákveðnu markmiði.

4. FACULTY PSYCHOLOGY = ÞÁTTASÁLFRÆÐI. K6:140-141.

Br