Alda Ægisdóttir & Írena Einarsdóttir
Kynning
Pedro López, einnig þekktur sem: The monster of the Andes, er fjöldamorðingi og nauðgari frá Kólumbíu. Hann drap og nauðgaði að minnsta kosti 110 ungum stelpum sem voru á aldrinum 8-12 ára á árunum 1969-1980. Þó að það sé bara vitað um þessar 110 stelpur þá sagðist López hafa drepið yfir 300 stúlkur frá Kólumbíu, Perú og Ekvador.
Lögreglumyndin af Pedro López.
Glæpurinn
Fyrsti glæpurinn sem López framdi var þegar hann var aðeins 8 ára gamall, þá nauðgaði hann systur sinni. Eftir það byrjaði hann að fremja minniháttar glæpi eins og að stela mat. Þegar hann var orðinn 18 ára stundaði hann mikið að stela bílum og fékk borgað fyrir það. Hann var þó fljótlega handtekinn og dæmdur í 7 ára fangelsi. Í fangelsinu varð hann fyrir miklu líkamlegu ofbeldi og hópnauðgun sem endaði með því að López drap þá sem beittu hann ofbeldi og misþyrmdu honum. Um miðja nótt í fangelsinu skar hann þessa þrjá fanga sem komu að ofbeldinu á háls. Það var litið á þessi morð sem sjálfsvörn og því bættust bara 2 ár til viðbótar við fangelsisvist hans. Árið 1978, þegar López var 27 ára, losnaði hann úr fangelsinu. Eftir það byrjuðu morðin og nauðganirnar á fullu. Hann tældi til sín ungar stelpur sem voru flestar á aldrinum 8-12 ára. Hann nauðgaði þeim og kyrkti þær svo til dauða.
López til vinstri og ýmis fórnarlömb til hægri.
Persónan
Pedro López fæddist árið 1948 í Kólumbíu og var sjöundi í röðinni af þrettán systkinum. Æska López var enginn dans á rósum. Faðir hans var drepinn áður en López fæddist þannig hann ólst upp með móður sinni og systkinum. Mamma hans var vændiskona og López var oft viðstaddur á heimilinu þegar mamma hans var “að störfum.” Þegar hann var 8 ára misnotaði hann systur sína og í kjölfarið þá henti mamma hans honum af heimilinu, hann bjó því á götunni þegar hann var 8 ára. Fljótlega, eftir að hafa verið heimilislaus í einhvern tíma, fór hann á fósturheimili, þar var honum nauðgað. Seinna var eldra fólk sem tók hann að sér og sendu hann í skóla sem var í hverfinu sem þau bjuggu í - þar var López nauðgað af kennara sínum þegar hann var 12 ára. Í kjölfarið af því byrjuðu glæpirnir, þjófnaðurinn og nauðganirnar, fyrir alvöru.
López sýndi ekki vott af samviskubiti þegar hann náðist og virtist stoltur af sjálfum sér fyrir að hafa náð að drepa svona margar stelpur. Hann sagði meðal annars við lögregluna: I lost my innocence at age 8 so I decided to do the same to as many girls as I could og var stoltur af sjálfum sér. Hann valdi 8-12 ára stelpur því þær voru svo auðveldar og bætir svo við þegar hann er spurður af hverju hann valdi svona ungar stelpur: It´s like chicken, why eat old chicken when you can have young chicken. Einnig greindi hann frá því að það besta við að drepa hverja stelpu var mómentið þegar hann sá þær vera að deyja, eða eins og hann sagði: At the first sight I will get excited and force the girls into sex and put my hands against her throat. It was only good if I could see her eyes and the life going out of them. I never killed anyone at night, it would be a waste in the dark. I wanted to see them in the daylight. Það að hann gat stjórnað hvenær þær dóu gaf honum stolt.
19.6. - Sadismi.
Hann sýndi einkenni sterkra kynóra og kynhvata sem fela í sér athafnir þar sem hann kvelur fórnarlömb sín og það er kynörvandi fyrir hann. Honum fannst kynörvandi að neyða stelpurnar til kynferðislegra athafna og að drepa þær. Hann lagði mikla áherslu á að drepa þær þegar bjart var úti svo hann gæti sér lífið fjara úr augum þeirra.
19.4. - Barnahneigð.
Nánast öll fórnarlömb López voru stúlkur á aldrinum 8-12 ára. Hann nauðgaði þeim og myrti þær svo, var ástæðan óneitanlega kynferðisleg. Hann var mikið eldri en þessar stúlkur þar sem hann var 27 ára þegar þessir glæpir byrjuðu fyrir alvöru.
18.2.1. - Andfélagsleg persónuleikaröskun.
Hann sýnir langvarandi hegðunarmynstur vanvirðingar og brota á réttindum annarra. Hann drepur, nauðgar, blekkir, stelur og svíkur. Hann sýndi enga eftirsjá og fannst hver stelpa sem hann nauðgaði og drap vera sigur í hans nafni.
Pedro López á miðjum aldri.
Endirinn
López náðist þegar hann reyndi að tæla litla stelpu með sér en hún slapp og lét mömmu sína vita sem hafði samband við lögreglu. Mikill óhugur hafði verið í samfélaginu á þessum tíma þar sem hver stúlkan eftir annarri hafði horfið upp á síðkastið og var mikil pressa á lögreglunni að finna þann sem bar ábyrgð á því. López náðist í Ekvador og var hann dæmdur í 16 ára fangelsi, sem var lengsti tími sem hægt var að fá fyrir morð, sama hversu mörg þau voru. López endaði á að sitja aðeins inni í 14 ár þar sem hann hagaði sér svo vel í fangelsinu. Eftir það var hann framseldur til Kólumbíu, fæðingarlands síns þar sem almenningur vonaði að hann fengi lengri dóm í takt við strangari lög landsins. Svo varð þó ekki þar sem López var úrskurðaður ósakhæfur og vistaður á geðsjúkrahúsi. Eftir 4 ár þar var honum sleppt gegn 50$ tryggingu, þar sem yfirvöld töldu hann ekki þurfa á geðrænni aðstoð að halda. Hann átti að vera undir eftirliti þegar honum var sleppt en hann flúði um leið. Árið 2002 gaf Interpol út eftirlýsingu á honum þar sem hann var bendlaður við eitthvað morð en ekkert hefur heyrst meira um það og enginn veit hvar hann er í dag, ef hann er enn á lífi.
Myndband sem fer yfir líf og glæpi Pedro López: https://www.youtube.com/watch?v=w_RVW0QN1f8&t=525s
Mælikvarði 9: Hare 22/20 listinn
Pedro López skorar 10 af 20 stigum mögulegum og því á Hare siðblindu-listinn frekar vel við hann. Þar sem lítið er til af efni um persónuleika hans og einkalífi voru nokkrir þættir sem við treystum okkur ekki til að meta og gæti hann því hafa skorað enn hærra.
01. Glibness/Superficial charm: Hann var frekar heillandi og treystu litla stelpur honum nóg til þess að fara með honum. Hann þóttist hafa áhuga á því sem þær voru að gera, bauð þeim mat og nammi og öðlaðist þannig traust þeirra.
02. Grandiose sense of self worth: Þegar búið var að handtaka López greindi hann frá því að hann væri stoltur að hafa drepið svona margar stelpur. Hver stelpa væri sigur í hans nafni að hans sögn.
03. Need for stimulation/Proneness to boredom: Hann fékk mikið “rush” úr því að drepa og nauðga stelpunum. Í sumum tilfellum gróf hann líkin í holu úti í skógi og talaði við líkin. Honum fór fljótt að leiðast að tala við þær því þær gátu ekki hreyft sig og þá fór hann að leita að nýjum stelpum.
04. Pathological lying: Hann notaði lygar og blekkingar til að nálgast fórnarlömb sín og komast upp með alla þessa glæpi.
05. Conning/Manipulative: ? Erfitt er að meta þennan þátt með þær takmörkuðu upplýsingar sem við höfum um Pedro López og merkjum við hann því með spurningarmerki.
06. Lack of remorse or guilt: López hefur aldrei sýnt neina iðrun yfir glæpum sínum.
07. Shallow affect: ?
08. Callous/Lack of empathy: Hann hafði enga samkennd með fórnarlömbum sínum. Honum fannst hann hafa rétt á því að misþyrma þeim þar sem honum hafði verið misþyrmt áður.
09. Parasitic lifestyle: X. Við teljum þennan þátt ekki eiga vel við López og merkjum hann því með X.
10. Poor behavioral controls: ?
11. Promiscuous sexual behavior: López nauðgaði fjöldamörgum stúlkum með stuttu tímabili.
12. Early behavioral problems: Hann nauðgaði systur sinni þegar hann var 8 ára og byrjaði snemma að stela.
13. Lack of realistic, long-term plans: ?
14. Impulsivity: ?
15. Irresponsibility: ?
16. Failure to accept responsibility for own actions: X hann tók ábyrgð á glæpum sínum og var stoltur af þeim, þetta á því ekki við hann.
17. Many short-term marital relationships: X.
18. Juvenile delinquency: López byrjaði ungur að brjóta af sér á marga vegu.
19. Revocation of conditional release. X.
20. Criminal versatility: Hann framdi marga ólíka glæpi eins og að drepa, nauðga og stela og var stoltur að hafa komist upp með svona marga glæpi.
Mælikvarði 11: Hare kenningin
Factor 2 (social deviance) → facet 4 (antisocial): López passar vel við öll atriðin í þessum flokk nema revocation of condidtion - við gátum allavega ekki fundið neitt sem tengir hann við það. Okkur fannst hann því passa best í þennan flokk en hann óneitanlega passar í fleiri atriði í öðrum flokkum.
Mælikvarði 15: ccm flokkunin
131: Sexual homicide, organized: Megin ástæða morðanna var kynferðisleg, bæði nauðganirnar sjálfar sem og morðin. Mikilvægt er samt að benda á að morð var alltaf hluti af planinu hjá López. Hann var ekki að myrða til þess að fela sönnunargögn, hann fékk kynferðislega örvun við það að drepa og taldi sig vera að gera stelpunum greiða að þurfa ekki að lifa eftir kynferðisbrotið, eins og hann þurfti að gera.
Mælikvarði 17: Norris 7 fasar
Hugrofs fasi: López hafði sterkar kynferðislegar langanir gagnvart ungum stúlkum og þrá til þess að valda öðrum sársauka eins og hann upplifði þegar hann var yngri.
Veiði fasi: Hann var oft búinn að ákveða hvert hann ætlaði að fara til að leita uppi fleiri fórnarlömb og stundum var hann búinn að ákveða fórnarlambið sjálft.
Biðils fasi: Hann nálgaðist fórnarlömb sín með því að þykjast hafa áhuga á því sem þær voru að gera, tældi þær svo með loforðum um mat, nammi og annarskonar varning sem þær höfðu áhuga á.
Handtöku fasi: Eftir að hafa tælt stelpurnar þá beitti hann þær ofbeldi og/eða króaði þær af.
Morð fasi: Hápunkturinn af glæpum López var þegar hann sá að stúlkurnar voru að deyja, honum fannst það kynferðislega örvandi.
Minjagrips fasi: Þetta er eini fasinn sem fellur ekki eins og flís við rass þar sem López er ekki þekktur fyrir það að hafa safnað minjagripum um glæpi sína. Aftur á móti gæti það hafa útskýrst vegna stöðu López í samfélaginu, hann hafði kannski ekki tök á að geyma minjagripi og gæti þetta þess vegna útskýrst af tækifærissleysi frekar en viljaleysi. Þó hann hafði ekki tekið neina minjagripi með sér, mundi hann ótrúleg smáatriði um hverja og eina stúlku og státaði sig af morðunum, svo við veltum því upp hvort að minjagripir hans hafi frekar verið honum huglægir.
Þunglyndis fasi: Fórnarlömb hans voru hefnd fyrir æsku hans. Honum var misþyrmt og hann bjó við vanrækslu og ofbeldi sem barn: I lost my innocence at age 8 so I decided to do the same to as many girls as I could.
Mælikvarði 14: Mindhunter kenningin
Þessi mælikvarði passar ágætilega en þar sem hann er fremur miðaður af bandarísku samfélagi á fyrri áratugum er erfitt að færa hann yfir á López sem er fæddur í allt öðrum menningarheimi og ekki eru til nægar upplýsingar til að segja til um öll þessi 10 atriði.
Pedro López var einhleypur karlmaður, hann var fæddur í Kólumbíu og þar af leiðandi af latneskum ættum.
Það eru ekki til nægar upplýsingar um López til þess að meta hversu greindur hann var / er.
Við vitum ekki nóg um æsku hans til að taka afstöðu til þessa atriðis en hann fékk ekki langa skólagöngu ef hún var einhver fyrir utan þennan stutta tíma í hverfisskólanum þar til honum var nauðgað og hann hættir.
Mikil vandamál voru í fjölskyldu lífi hans. Móðir hans var vændiskona og faðir hans lést áður en hann fæddist. Hann ólst því upp hjá einstæðri móður með mörgum systkinum þar til hún henti honum út.
Hér vitum við ekki mikið en mikið ofbeldi var á æskuheimili hans, faðir hans var myrtur og móðir hans var vændiskona.
Hann var misnotaður kynferðislega, líkamlega og andlega í æsku.
Hann upplifði neikvæðar tilfinningar í garð móður sinnar, sem henti honum út þegar hann var 8 ára en hann þekkti aldrei föður sinn. Hann drap og nauðgaði bara ungum stúlkum og því má álykta að hann hafi yfirfært hatur móður sinnar á aðrar konur og stelpur.
Hann átti við geðræn vandamál að stríða í æsku og nauðgaði systur sinni aðeins 8 ára gamall. Hann fór í stutta stund á munaðarleysingjaheimili og fór í fangelsi þegar hann var 18 ára.
Hann bjó á götunni, var heimilislaus og hafði engan að í langan tíma. Því var hann einangraður og með hatur gagnvart samfélaginu. Við vitum ekki hvort hann hafi verið í sjálfsmorðshættu en okkur finnst það mjög líklegt þar sem honum var misþyrmt og nauðgað oft sem barn og var inni á heimilum og á götunni til skiptis.
Hann sýndi hegðun sem tengist kynfrávikum eins og sadisma og barnahneigð.
Mælikvarði 13: holmes & deburger flokkunin
3.a. Sjálfselskutegundin - sterkar hvatir: Pedro López örvaðist kynferðislega við það að nauðga og myrða litlar stelpur. Hann framdi glæpina eingöngu fyrir sína ánægju og kynferðislega örvun. Líf stúlknanna skipti hann engu máli og sýndi hann enga eftirsjá.
Heimildir
Pedro López (serial killer). (2023). Í Wikipedia. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pedro_L%C3%B3pez_(serial_killer)&oldid=1144755445
Serial Killer: Pedro Lopez - The Monster of the Andes (Full Documentary) - YouTube. (e.d.). Sótt 28. mars 2023, af https://www.youtube.com/watch?v=w_RVW0QN1f8&t=525s
The Serial Killer Podcast: Pedro Lopez | The Monster on Apple Podcasts. (e.d.). Apple Podcasts. Sótt 28. mars 2023, af https://podcasts.apple.com/ca/podcast/pedro-lopez-the-monster/id1142107621?i=1000385966253