Thompson & Venables - Bulger Case

Anna Júlía Magnúsdóttir & Eva María Thorarensen

Kynning

The Bulger Case fjallar um virkilega sorglega sögu James Bulger sem var myrtur aðeins tveggja ára gamall. Morðið átti sér stað þann 12. febrúar árið 1993 í Liverpool-borg í Englandi. Málið þykir með þeim verstu og hrottalegustu sem hafa átt sér stað þar í landi.

Það sem vekur athygli við þetta tiltekna mál er það að þeir sem urðu honum að bana voru tveir strákar sem voru aðeins 10 ára gamlir þegar að atvikið átti sér stað. Strákarnir tveir Robert og Jon, rændu James sem var ásamt móður sinni í verslunarmiðstöð í Liverpool. Móðir James leit af honum í aðeins nokkrar sekúndur, og voru þessar fáeinu sekúndur nógu margar til þess að strákarnir tveir náðu að lokka James með sér í burtu frá móður sinni. Jon og Robert gengu með hann að vatni sem var þar nálægt og þvinguðu hann til að krjúpa yfir vatnið svo þeir gætu drekkt honum en James hlýddi ekki og því næst tók Robert hann upp og grýtti honum í jörðina og var það þá sem ofbeldið gegn James litla byrjaði. Þetta mál er eitt viðkvæmasta sakamál sem hefur átt sér stað á Englandi og er hægt að segja að saga James sé ein af þeim áhrifaríkustu þar í landi. Eftir að þetta mál átti sér stað var öryggisgæsla í verslunum hert til muna í landinu.

2 ára James Bulger.

Glæpurinn

Glæpurinn er augljós þar sem strákarnir tveir myrtu lítið barn ásamt því að hafa rænt því og beitt það ofbeldi. Þeir byrjuðu á því að ræna James frá móður sinni er þau voru í verslunarferð í Strand verslunarmiðstöðinni i Liverpool. Þeir gengu með hann langa vegalengd og síðan beittu þeir hann hrottalegu ofbeldi. Eins og kom fram í kynningunni á málinu bað Robert James litla um að krjúpa yfir vatnið sem var nálægt og þegar James hlýddi ekki þá tók Robert hann upp og grýtti honum í jörðina, beint á höfuðið og hlaut hann slæma höfuðáverka í kjölfarið. Þeir gengu með hann alblóðugan nokkuð góðan spöl og gengu þeir framhjá fullt af fólki en enginn stöðvaði þá til að spyrjast fyrir um hvort það væri í lagi með barnið. Þeir gengu lengra, að lestarteinum sem voru skammt frá. Þegar þangað var komið grýttu þeir James í jörðina, köstuðu múrsteinum og járnbitum í höfuðið á honum og skyldu lík hans eftir á lestarteinum sem þar voru. Lest keyrði yfir James og lögreglan kom að líki hans í tvennu lagi.

Strákarnir lugu báðir mikið í yfirheyrslunni, Robert gaf þó undan fyrr en Jon. Það sem vekur sérstaklega athygli frá yfirheyrslunum var það hve miskunarlausir strákarnir voru. Er Robert var spurður hvað James hefði sagt eftir að þeir gengu með hann í burtu sagði hann að James hefði sagt: I want my mum og sagði í nákvæmlega sama tón og James litli hefði sagt það sem sýnir grimmdina og miskunarleysið. Á endanum voru þeir svo dæmdir sekir fyrir morðið á James Bulger.

Robert Thompson og Jon Venables, báðir 10 ára þegar atburðurinn átti sér stað.

Persónan

Robert Thompson: Robert ólst upp á heimili þar sem mikið andlegt, líkamlegt og kynferðislegt ofbeldi ríkti af hálfu stjúpföður síns. Móðir hans var talin vera með sjálfhverfa persónuleikaröskun og var einnig talið að hún ætti við fíknivanda að stríða. Robert hræddist hana mjög og faldi sig oft undir stól til að forðast hana. Hann virtist rólegur sem barn en nokkrir urðu varir við eineltishegðun af hálfu Roberts í skóla hans. Nafn hans var þekkt meðal þjónustumiðstöðva í Liverpool vegna vandamálanna sem ríktu á heimili hans og vegna þess að hann átti það til að stela úr búðum. Það er erfitt að greina Robert vegna aldursins og ekki er hægt að greina börn með persónuleikaröskun, en greiningin sem myndi líklegast verða fyrir valinu væri Áfallastreituröskun vegna heimilisaðstæðna hans og því ofbeldi sem hann varð fyrir sem barn. En málið þykir of flókið og viðkvæmt til að vera að greina hann nánar. Í yfirheyrslunum þóttist hann gráta þegar hann fékk spurningar sem honum þótti óþægilegt að svara en það sem var áhugavert við það var að aldrei komu nein tár er hann grét.

Jon Venebles: Jon ólst upp á örlítið skárra heimili en Robert en þó alls ekki fullkomnu. Hann átti frekar erfitt í skóla bæði náms- og félagslega. Talið var að Robert hafi sannfært hann um að koma með sér að ræna barni þennan dag sem þeir áttu að vera í skólanum og þvingað hann til að hlýða sér. Ekki eru til neinar upplýsingar um geðraskanir Venebles frá því þegar hann var barn en líkt og með Robert þá þykir málið of flókið og viðkvæmt til að vera að greina Jon með geðröskun. Hins vegar í dag væri hægt að greina hann með Barnahneigð vegna ákæra sem hann fékk sem fullorðinn einstaklingur (skýrist í næsta kafla). Jon laug mikið í yfirheyrslunum og þurfti fjórar yfirheyrslur þangað til að hann loks játaði fyrir að hafa orðið James að bana. Einnig var Jon mjög miskunnarlaus í yfirheyrslunum.

Endirinn

Átta árum seinna, þegar þeim var hleypt út af stofnuninni sem þeir voru vistaðir í fengu þeir báðir ný nöfn en árið 2013 var Venebles ákærður og hlaut tveggja ára dóm fyrir dreifingu á barnaklámi. Eftir að hann afplánaði dóminn fékk hann aftur nýtt nafn en árið 2017 var hann ákærður á ný fyrir niðurhal á barnaklámi og einnig fyrir að eiga myndefni þar sem börnin voru beitt kynferðisofbeldi. Hann átti yfir þúsund myndir og myndbönd af börnum sem voru beitt kynferðisofbeldi. Ekki er vitað um stöðu Roberts í dag fyrir utan að hann heitir öðru nafni. Eins óhugnanlegt og málið er, þykir það einnig áhugavert hvernig börn hefðu það í sér að framkvæma slíkan glæp. Það vakna ótal margar spurningar þegar maður hefur kynnt sér málið þar sem það þykir nánast óraunverulegt að þessi sorglega saga hafi raunverulega átt sér stað.

Myndband frá yfirheyrslum strákana: https://www.youtube.com/watch?v=EaSq6RPqMrU&ab_channel=Juni

Mælikvarðar

Mælikvarði 9: Hare 22/20 listinn

Þau atriði sem eiga við þetta mál úr Hare mælikvarðanum eru:

4. Pathological lying.

05. Conning/Manipulative.

06. Lack of remorse or guilt.

08. Callous/Lack of empathy.

10. Poor behavioral controls.

12. Early behavioral problems.

14. Impulsivity.

15. Irresponsibility.

16. Failure to accept responsibility for own actions.

Mælikvarði 19: babiak & Hare flokkunin

Að okkar mati falla strákarnir undir 1. Classic. Þeir sýndu ekki miklar tilfinningar og þóttust gráta en það komu aldrei tár. Þeir pyntuðu og myrtu smábarn sem að gefur til kynna að þeir finni ekki fyrir samkennd (e. lack of empathy). Einnig sýndu þeir ekki mikla raunverulega eftirsjá.

Mælikvarði 12: stone 22 listinn

Samkvæmt Stone listanum væri þetta atriði 22 Psychopathic torture-murderers with torture as their primary motive. Strákarnir pyntuðu James og meiddu hann aftur og aftur þótt hann hafi verið hágrátandi. Þeir sýndu honum enga miskun eða samúð og enduðu síðan með að skilja hann eftir á lestarteinum.

Mælikvarði 17: norris 7 fasar

Norris kvarðinn á frekar vel við í þessu máli. Upplýsingar eru þó af skornum skammti svo við getum ekki tengt þá við alla fasana.

1. Hugrofs fasi: við vitum ekki hvort þeir hafi farið í hugrof eða fengið óraunveruleika tilfinningu áður en þeir frömdu morðið.

2. Veiði fasi: þeir fóru sannarlega í veiði fasann þar sem að þeir undirbjuggu ránið á barninu.

3. Biðils fasi: Þeir nýttu tímann þegar að móðir James leit af honum í nokkrar sekúndur og tældu barnið til sín.

4. Handtöku fasi: Þeir leiddu James út úr verslunarmiðstöðinni og fóru með hann að vatninu.

5. Morð fasi: Strákarnir pyntuðu og myrtu James.

6. Minjagrips fasi: Þessi fasi á ekki við um strákana þar sem að þeir tóku enga minjagripi frá glæpavettvangi eða fórnarlambinu.

7. Þunglyndis fasi: Það er ekki vitað um að þetta eigi við strákana.

Mælikvarði 14: mindhunter kenningin

Eins og oft í þessu máli er erfitt að setja strákana inn í mælikvarða vegna þess að þeir eru bara 10 ára gamlir þegar að morðið átti sér stað.

1. Atriðið á við þar sem að þeir eru hvítir karlmenn.

2. Ekki er vitað um greind strákana enda voru þeir bara börn.

3. Þeim gekk illa í skólanum svo þetta atriði á við.

4. Strákarnir koma frá vandamála fjölskyldum, sérstaklega Robert. Móðir hans var sjálfhverf og stjúpfaðir hans beitti hann ofbeldi. Það voru svipaðar aðstæður hjá Jon en mamma hans var virkilega þunglynd og foreldrar hans voru skilin.

5. Það er saga um bæði geðræn vandamál og alkóhólisma í fjölskyldum beggja strákana en ekki er vitað um glæpi.

6. Robert var beittur ofbeldi af foreldrum sínum. Ekki er vitað um ofbeldi af hálfu foreldra Jon en vitað er um mikla vanrækslu á honum og systkinum hans.

7. Ekki eru nægar upplýsingar til þess að segja til um hvort strákarnir passi í þetta atriði en það bendir allt til þess að þetta gæti verið svona þar sem að þeir eiga hvorugir gott samband við foreldra sína.

8. Þeir voru ekki búnir að lenda í neinum útistöðum við kerfið þegar að morðið átti sér stað en Robert var búinn vera nappaður fyrir þjófnað nokkrum sinnum. Það má samt segja að þeir passi inn í þetta atriði þar sem að þeir lentu auðvitað í miklum útistöðum við kerfið þegar þeir voru 10 ára eftir að hafa framið morðið. Þeir voru inni á stofnun þar til þeir urði 18 ára gamlir. 

9. Þetta atriði á ekki við eða allavega er ekki vitað um það.

10. Þetta atriði á við fyrir Jon allavega þar sem að hann hefur verið tekinn tvisvar eftir morðið fyrir að eiga myndefni af kynferðisofbeldi gegn börnum. Ekki er vitað til þess að atriði 10 eigi við um Robert.

    Mælikvarði 13: holmes & Deburger flokkunin

Á þessum mælikvarða myndum við setja strákana í flokk 3.d.: Stjórnunar/vald tegundin. Við höfum ekki miklar upplýsingar um “motive” strákanna enda voru þeir bara 10 ára og frömdu bara þetta eina morð. Það sem við vitum samt er að þeir reyndu að ná valdi á James, lokkuðu hann með sér, reyndu að fá hann til þess að gera hluti eins og krjúpa við vatnið og ef hann vildi ekki gera það sem að þeir sögðu urðu þeir reiðir og pyntuðu hann. Út frá þeim upplýsingum setjum við þá í sjálfselsku flokkinn með undirflokkinn stjórnun/vald.

Heimildir

1. All That's Interesting. (e.d.). The James Bulger Case: One Of Britain's Most Shocking Crimes.

   https://allthatsinteresting.com/james-bulger-case

2. Benjamin Butterworth. (2021, 11. mars). James Bulger killers: What happened to Jon Venables and Robert Thompson after they murdered the toddler.

   https://inews.co.uk/news/uk/james-bulger-killers-jon-venables-robert-thompson-murder-now-221759

3. Crime + Investigation UK. (e.d.). James Bulger.

   https://www.crimeandinvestigation.co.uk/crime-files/james-bulger

4. Chambers, C. (2018, 27. janúar). 25 years after James Bulger's murder [Myndskeið]. YouTube

   https://www.youtube.com/watch?v=FNInymbjfvM&ab_channel=CraigChambers

5. Chambers, C. (2019, 2. mars). James Bulger's killers [Myndskeið]. YouTube.

   https://www.youtube.com/watch?v=m2ubHTkT4No&ab_channel=CraigChambers

6. The Guardian. (2000, 1. nóvember). Did bad parenting really turn these boys into killers

   https://www.theguardian.com/uk/2000/nov/01/bulger.familyandrelationships

Bernardo og Homolka - Barbie Killers

Karítas Rún Grétudóttir & Kristín Birna Júlíudóttir

Kynning

Ken og Barbie morðingjarnir voru betur þekkt sem Paul Bernardo og konan hans. Paul var fæddur árið 1964 og Karla Homolka var fædd árið 1970. Þau voru virkilega myndarlegt par og minntu helst á Ken og Barbie dúkkurnar. Þau voru frá Ontario, úthverfi Toronto í Kanada og frömdu þau glæpi sína þar. Þau kynntust árið 1987. Karla var falleg og gáfuð stúlka sem að hafði mikinn áhuga á dýrum og vann sem dýralæknir. Paul var ánægður og ljúfur drengur sem byrjaði síðan að fá mjög mjög truflaðar hugsanir sem leiddu hann út í það að nauðga og pynta stelpur. Parið kynntist árið 1987 og byrjuðu fljótlega eftir það að stunda saman glæpi eftir að þau föttuðu að þau væru bæði með truflaðar hugsanir og óeðlilegar fantasíur.

Talað verður aðallega um Paul þar sem að hann byrjaði glæpaferill sinn töluvert áður en að hann kynntist Körlu, hann átti einnig frumkvæðið að flestum eða jafnvel öllum þeim glæpum sem að þau stunduðu saman. Karla var smá auka hlutur í glæpastarfsemi þeirra hjóna og Paul beitti Körlu miklu andlegu og líkamlegu ofbeldi.

Barbie og Ken?

Glæpurinn

Paul byrjaði glæpaferil sinn þegar hann vann sem sölumaður. Þá stundaði hann það að lokka stelpur inn í bílinn sinn, hann hafði eytt miklum tíma í það að æfa “pickup” línur og hvernig best væri að tæla stelpur til sín. Paul nauðgaði fjölda stelpna í hverfinu Scarborough í Ontario. Enginn vissi hver var að verki en íbúar gerðu sér grein fyrir að raðnauðgari væri á ferli og var hann þekktur sem: The Scarborugh rapist. Karla studdi þessar hvatir Pauls og eftir að parið hafði verið saman í 3 ár leyfði Karla honum að stunda kynlíf með litlu systir hennar, Tammy Homolka. Paul hafði verið hrifinn af Tammy frá því að parið byrjaði saman, svo árið 1990 gaf Karla honum það í jólagjöf að taka meydóm litlu systur sinnar. Þau byrluðu Tammy eitur og nauðguðu henni meðvitundarlausri meðan þau tóku það upp á myndband.

Þau gáfu henni of stóran skammt af lyfjum sem varð til þessi að Tammy kafnaði í sinni eigin ælu. Parið faldi öll sönnunargögn, hringdu síðan á sjúkrabíl og létu þetta líta út eins og Tammy hefði sjálf tekið of stóran skammt og náðu þannig að sleppa frá þessu á þeim tíma.

Árið 1991, eftir morðið á Tammy nauðguðu þau saman stelpu sem Karla var að vinna með. Karla bauð henni út í stelpukvöld og byrlaði hún henni þar eitur. Karla fór svo með hana sem “brúðkaupsgjöf” fyrir Paul þar sem þau voru nýgift en sambandið var ekki gott svo hún vildi gleðja hann. Þau nauðguðu henni meðvitundarlausri. Stelpan mundi ekki eftir atburðinum og hélt áfram að vera vinkona þeirra. Seinna voru þau 3 að hanga saman og ákváðu Paul og Karla þá að byrla henni aftur eitur, nauðguðu og tóku upp á myndband.

Stelpan byrjaði svo að kafna líkt og gerðist við Tammy og hringdu þau á sjúkrabíl. Þau náðu að bjarga henni og afpöntuðu því sjúkrabílinn. Á sama ári myrtu þau stúlkuna Leslie Mahaffy. Paul sá hana eina úti á götu og tældi hana upp í bíl með að bjóða henni sígarettu sem hann sagði að væri aftur í bílnum. Hann fór með hana heim, þar sem parið byrlaði henni eitur og nauðguðu í 24 klukkutíma. Leslie lést með sama hætti og Tammy systir Körlu.

Parið stoppaði ekki eftir morðið á Leslie. Árið 1992 fór parið á rúntinn til að leita af fórnarlambi og sáu hina 15 ára gömlu Kristen French. Þau fóru út úr bílnum með landakort og þóttust þurfa á aðstoð við að rata. Þau þvinguðu hana svo inn í bíl með hníf, beittu hana ofbeldi, byrluðu og nauðguðu henni yfir heila helgi og tóku það upp. Neyddu hana til að drekka alkóhól. Paul kyrkti hana svo með þeim afleiðingum að hún lést.

Fórnarlömbin. Systirin er lengst til vinstri.

Persónan

Paul ólst upp við hræðilegt heimilisofbeldi þar sem að foreldrar hans beittu hann andlegu ofbeldi. Þegar að Paul var aðeins 9 ára gamall var faðir hans dæmdur í fangelsi fyrir það að nauðga börnum. Þegar að Paul var 16 ára tilkynnti móðir hans honum það að faðir hans væri ekki blóðfaðir hans, heldur hafi hún haldið framhjá honum og að framhjáhaldið væri blóðfaðir Pauls. Þetta hafði gríðarleg áhrif á Paul og breyttist hann mikið, hann varð reiður við allt og alla og byrjaði að sýna ofbeldisfulla hegðun í garð móður sinnar og síðar annarra. Þegar Paul hóf háskólanám byrjaði hann að sýna ofbeldisfulla hegðun í garð stúlkna. Hann stundaði það að fara á bari til að tæla að sér stúlkur sem að hann síðan nauðgaði og pyntaði. Þegar Paul var 23 ára kynntist hann Körlu, 17 ára. Karla studdi Paul í einu og öllu og leyfði honum að halda áfram að nauðga og pynta stúlkur. Paul beitti Körlu einnig miklu líkamlegu og andlegu ofbeldi. Síðar byrjaði Karla að aðstoða Paul við verkin sem endaði með því að þau myrtu a.m.k. þrjár stúlkur.

Paul Bernardo.

2 DSM geðraskanir

1. Kynfráviksröskun: Sadismi. Paul var með endurtekna og sterka kynóra eða kynhvatir um að

nauðga og beita stelpum ofbeldi. Hann lét eftir fantasíum og kynhvötum sínum með því að nauðga,

pynta og stundum myrða tugi stelpna. Kvalir fórnarlamba hans veittu honum ánægju og uppfylltu

kynhvatir hans.

1. Persónuleikaröskun: Andfélagsleg persónuleikaröskun. Paul var með langvarandi hegðunar-

mynstur um að brjóta á réttindum stelpna, með því að tæla þær til sín og beita þær miklu líkamlegu

og andlegu ofbeldi. Hann hafði enga eftirsjá yfir gjörðum sínum og endurtók glæpi sína trekk í

trekk.

Endirinn

Glæpaferill Ken og Barbie morðingjanna endaði þegar Körlu var nóg boðið og hún leitaði til lögreglunnar. Karla sagði þar frá glæpum þeirra Paul og greindi frá því að Paul hefði neytt Körlu til þess að taka þátt í glæpunum. Karla gerði samning við lögregluna um friðhelgi gegn því að gefa vitnisburð í málinu gegn Paul. Eftir frekari rannsókn á málinu fann lögreglan ýmis sönnunargögn sem leiddu í ljós að Karla var ekki jafn mikið fórnarlamb Pauls og hún hafði greint frá. Það fundust m.a. myndbönd af Körlu og Paul nauðga og pynta stúlkur. Karla var dæmd í 12 ára fangelsi fyrir 2 morð og Paul fékk lífstíðardóm fyrir 3 morð og 13 nauðganir.

Heimild: https://www.youtube.com/watch?v=A0PCeivaEkM

Mælikvarðar

Mælikvarði 8: Cleckley 16 atriði

Paul skorar hátt á Cleckley listanum sem metur siðblindu þar sem mörg af þeim einkennum passa

við hann:

1. Yfirborðssjarmi: Þetta á við. Hann var sjarmerandi, með gott útlit og átti auðvelt með að fá það sem hann vildi.

2. Engin merki um geðrof: Þetta á við. Hann virðist ekki hafa sýnt merki um geðrof, þar sem að gjörðir hans voru útpældar og skipulagðar yfir langan tíma, sem gefur til kynna að hann hafi vitað nákvæmlegan hvað hann var að gera.

3. Ekkert stress né taugaveiklun: Þetta á við. Hann virðist ekki hafa sýnt merki um stress eða taugaveiklun, hann framkvæmdi brotin vel skipulögð og með nákvæmni sem bendir til þess að hann hafi gert það með ró og náð að stjórna öllu ferlinu.

4. Óáreiðanleiki: Þetta á við. Hann var óáreiðanlegur, hann laug í réttarhöldum, ráðskaðist með sönnunargögn, reyndi að hylma yfir glæpum sínum og að koma sökinni yfir á aðra.

5. Ósannsögli og óheiðarleiki: Þetta á við. Hann var t.d. óheiðarlegur í réttahöldunum.

6. Skortur á eftirsjá eða skömm: Þetta á við. Hann virtist ekki sjá eftir þessu þar sem hann gerði þetta til að láta sér líða betur. Hann sýndi einnig enga samúð gagnvart fórnarlömbum sínum og fjölskyldum þeirra.

7. Ástæðulítil andfélagsleg hegðun: Þetta á við þar sem hann virðist ekki hafa haft neina skýra ástæðu á bak við andfélagslegu hegðun sína. Í hans tilviki virðast glæpir hans ekki hafa verið gerðir af ákveðnu ástæðum, eða þær eru allavega ekki skýrar.

8. Fátækleg tilfinningaleg viðbrögð: Þetta á við. Hann skorti samúð og djúpar tilfinningar. Hann virtist vera kaldur náungi.

9. Sjúklega sjálfsmiðaður og ástleysi: Þetta á við. Hann var mjög sjálfhverfur, hugsaði bara og sig og sínar hvatir, en hunsaði tilfinningar annarra.

10. Léleg dómgreind / lærir ekki af reynslunni: Þetta á við. Hann virtist vera með lélega dómgreind og birtist það í hvatvísi og áhættuhegðun. Hann virtist einnig ekki læra af reynslunni þar sem hann framdi endurtekið glæpi.

11. Skortur á innsæi: Þetta á við þar sem hann sagðist vera saklaus og sýndi lítinn skilning á afleiðingum glæpa sinna.

12. Lítil félagsleg svörun: Þetta á við. Hann hafði lítinn áhuga og litla umhyggju fyrir tilfinningum, þörfum og upplifunum annarra.

13. Fjarstæðukennd og umbeðin hegðun: Þetta á við. Hann stjórnaði fórnarlömbum sínum, nauðgaði og byrlaði fullt af stelpum eitur, allt gegn þeirra vilja.

14. Sjálfsmorð sjaldan framkvæmt: Á við þar sem að engin saga er um að Paul hafi verið í sjálfsmorðshættu á einhverjum tímapunkti í lífinu.

15. Lítið og ópersónulegt kynlíf: Á ekki við þar sem að Paul var með kynfrávík, gríðarlega miklar kynferðislegar fantasíur og nauðgaði og pyntaði stelpum trekk í trekk til að uppfylla þarfir sínar.

16. Fylgja ekki neinni lífsáætlun: Á að hluta til við, honum gekk vel í skóla en átti erfitt með að halda vinnu, hann fann “ástina” og giftist Körlu en hann kom mjög illa fram við hana, þau keyptu sér hús saman árið 1990 en eignuðust engin börn saman.

Mælikvarði 19: BABIAK & HARE FLOKKUNIN

Skv. Babiak & Hare eru þrjú afbrigði siðblindu.

1. Classic psychopathy: High: Interpersonal + affective + lifestyle + antisocial. - Helstu einkenni siðblindu.

2. Manipulative psychopathy: High: Interpersonal + affective og Low: Lifestyle + antisocial. - Stjórnandi, svikulir og sjarmerandi, óhvatvísir og ekki andfélagslegir.

3. Macho psychopathy: High: Affective + lifestyle + antisocial og Low: Interpersonal. Árásargjarnir, eineltisseggir, abrasive, minna sjarmerandi og stjórnandi.

Okkur finnst afbrigði 1: Classic psychopathy passa best við Paul Bernardo þar sem að hann er hár í interpersonal, affective, lifestyle og antisocial. Hann var sjarmerandi, skorti samkennd, hafði grunnar tilfinningar og var ofbeldisfullur svo eitthvað sé nefnt.

Mælikvarði 15: ccm flokkunin

Flokkur 134: Hefur sadískar kynferðislegar hvatir, upplifir ánægju við að pynta og nauðga fórnarlömbum sínum. Paul Bernardo nauðgaði og pyntaði stúlkum ásamt því að myrða a.m.k. þrjár eftir að hafa nauðgað og pyntað þær til lengri tíma.

Mælikvarði 17: norris 7 fasar

Norris setti fram kenningu um hvernig raðmorðingjar og aðrir glæpamenn bera sig af. Kenningin inniheldur 7 fasa - Hugrof, veiði, biðils, handtöku, morð, minjagrips og þunglyndis fasi. Þetta passar vel við Paul Bernardo en hann byrjaði að fá ofbeldisfullar hugmyndir og sína kynferðisleg frávik sem unglingur ásamt því að hafa kynferðislegar fantasíur um nauðganir og morð (Hugrof). Paul byrjaði að æfa sig að tæla stelpur til sín, hann hugsaði mikið um það hvaða aðferð væri árangursríkust og svo byrjaði hann að tæla stelpur inn í bíl sinn (Veiði). Hann notaði sjarma sinn til að vinna traust fórnarlamba sinna, einnig notaði hann byrlunarlyf og áfengi til að ná betri stjórn á fórnarlömbunum eða gera þau meðvitundarlaus (Biðils). Eftir að hafa tælt stelpurnar til sín, fór Paul með þær heim til sín eða á annann stað þar sem hann braut á þeim (Handtöku). Hann drap a.m.k. þrjár stelpur þær Tammy, Leslie og Kristen, morðin voru öll framin af sadískum hætti þar sem að fórnarlömbunum var nauðgað og pynt í fleiri klukkustundir áður en þær voru myrtar (Morð). Paul var vanur að taka minjagripi frá fórnarlömbum sínum, þá helst skartgripi eða föt, einnig tók hann myndir af þeim og hélt vel utan um þær (Minjagrips). Eftir aðPaul var handtekinn hefur hann verið frekar óvirkur og ólíkur sjálfum sér (Þunglyndi).

Mælikvarði 14: Mindhunter keningin

Mindhunter kenningin samanstendur af 10 atriðum um eðli og orsök raðmorða.

1. Flestir þeirra eru einhleypir hvítir karlmenn - Paul var hvítur karlmaður og hann var einhleypur þegar að hann byrjaði að stunda glæpi, en svo kynntist hann Körlu og þá fóru þau að stunda glæpi saman.

2. Þeir eru dæmigert yfir meðalgreind, þó sjaldan ofurgreindir - Paul var yfir meðalgreind, hann útskrifaðist sem honor-student úr framhaldsskóla og fór svo í háskóla að læra viðskiptafræði. Hann notaði líka greind sína mikið í glæpum sínum t.d. til að tæla stelpur til sín.

3. Þrátt fyrir góða greind gengur þeim illa í skóla, hafa gloppóttan atvinnuferil og enda í láglaunastörfum - Þetta á ekki alveg við um Paul, honum gekk vel í skóla en honum ekki vel í vinnu og var oft rekinn fyrir óviðeigandi hegðun og slaka vinnusemi.

4. Þeir koma frá miklum vandamála fjölskyldum. Dæmigert er að þeim er hafnað af föður frá unga aldri og þeir alast upp hjá brotnum heimilum einstæðra mæðra - Fjölskylda Paul var vandamála fjölskylda, móðir hans var stjórnsöm og það eru vísbendingar um að samband þeirra mæðgina hafi verið erfitt. Móðir hans hafði líka leynt því frá honum að faðir hans væri í raun ekki blóðfaðir hans heldur hefði Paul verið getinn eftir framhjáhald, þessu komst Paul að þegar að hann var 16 ára og það setti stórt strik í reikninginn og Paul hataði móður sína eftir þetta leiðinlega atvik. En uppeldisfaðir Pauls sinnti honum mjög lítið og samband þeirra var ekki gott.

5. Löng saga geðrænna vandamála, glæpa og alkóhólisma í fjölskyldum þeirra - Uppeldisfaðir Paul var mikill alkóhólisti og hafði sögu og glæpsamlega hegðun, þar sem að hann var kærður fyrir að nauðga ungri stelpu. Eftir að uppeldisfaðir Pauls var kærður fyrir nauðgun varð móðir Pauls alveg rugluð, hætti að sinna fjölskyldunni og flutti í kjallara húsins. Systir Pauls var með fíkniefnavanda og hafði sögu um geðræn vandamál. Ásamt því var Paul sjálfur með geðræn vandamál.

6. Í barnæsku eru þeir misnotaðir – andlega, stundum líkamlega, oft kynferðislega. Slík gróf misnotkun hefur sterk mótandi áhrif á þá, bæði í formi niðurlægingar og hjálparleysis - Það er ekki nákvæmlega vitað hvort að Paul hafi verið misnotaður í æsku og vísbendingar eru um að uppeldisfaðir hann hafi verið ofbeldisfullur í garð konu sinnar og barna, hann hafði nauðgað stelpu og mögulega dóttir sinni. Og eins og móðir Pauls er lýst þá er líklegt að hún hafi beitt börnin sín andlegu ofbeldi.

7. Vegna neikvæðra tilfinninga þeirra til fjarlægra og oft fjarverandi feðra (sem misnota þá), eiga þeir í útistöðum við karlkyns yfirmenn sína. Og vegna þess að móðir þeirra er svo yfirþyrmandi þá ala þeir með sér mikið hatur á konum - Ekki er vitað hvort hann hafi átt í útistöðum við karlkyns yfirmenn en hann átti svo sannarlega erfitt með að halda vinnu og var oft rekinn vegna óviðeigandi hegðunar. Paul hataði móður sína og síðar færðist það hatur yfir á flestar konur.

8. Þeir eiga við geðræn vandamál sem börn og lenda snemma í útistöðum við kerfið – eru oft snemma inni á stofnunum (munaðarleysingja-, unglingaheimilum, fangelsum ...) - Paul var með hegðunarvandamál sem barn og persónuleikatruflanir en hann lenti ekki inni á neinum stofnunum.

9. Vegna mikillar einangrunar þeirra og haturs út í samfélagið (á einstaklingum og sjálfum sér) eru þeir oft í sjálfsmorðshættu á unglingsárum - Ekki er vitað til þess að Paul hafi verið í sjálfsmorðahættu sem unglingur en hann vissulega stundaði hættulega hegðun og hafði óviðeigandi fantasíur um kynlíf og ofbeldi.

10. Þeir sýna mikinn og viðvarandi áhuga á kynfrávikum með sérstaklegan áhuga á blætisdýrkun (e. fetishism), sýnihneigð (e. voyeurism) og ofbeldisfengnu klámi (sjá kafla 19: Kynfrávik í DSM-5) - Paul var með mikil kynfrávik hann hafði mikinn áhuga á ofbeldisfullu kynlífi og hafði fantasíur um nauðganir og ofbeldi gagnvart stelpum.

mælikvarði 13: holmes & deburger flokkunin

Kenning Holmes og DeBurger gengur út á það að flokka útskýra ástæðu morða, ástæðurnar eru: ofjónir, hugsjónir og sjálfselska (girnd/sterkar hvatir, spenna, þægindi, stjórnun/vald, félagsskapur). Okkur finnst Sjálfselska passa best við Paul þar sem að hann drap vegna þess að hann fékk eitthvað út úr því, nánar tiltekið Girnd/sterkar hvatir þar sem að hann æstist upp kynferðislega, hafði ógeðfeldar kynferðislega fantasíur og hann var aðallega að naugða og pynta stelpur á hrottalegan hátt.

Heimildir

1. Gina Dimuro. (2010, 10.desemder). Meet The Ken And Barbie Killers: Paul Bernardo And Karla Homolka. All that’s interesting. https://allthatsinteresting.com/paul-bernardo-ken-and-barbie-killers

2. Murderpedia. (E.d.). Paul Bernardo. https://murderpedia.org/male.B/b/bernardo-paul.htm

3. Wikipedia. (E.d.) Paul Bernardo.https://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Bernardo

4. Wikipedia. (E.d.). Karla Homolka. https://en.wikipedia.org/wiki/Karla_Homolka

Harris og Klebold - Columbine

Unnur Sóley Lindudóttir

Kynning

Þann 20. apríl 1999 skutu Eric Harris, 18 ára og Dylan Klebold, 17 ára, 13 manns til bana og særðu yfir 20 manns skotárás í Columbine High School í Colorado í Bandaríkjunum. Skotárásin í Columbine High var ein versta á þeim tíma í Bandaríkjunum og það varð mikið umræða um eignarhald skotvopna og  öryggi í skólum.

Hryðjuverkin sjást mjög vel á öryggismyndavélum.

Glæpurinn

Skotárásin byrjaði kl. 11:19 þann 20. apríl 1999. Eric og Dylan mættu í löngum svörtum jökkum og með töskur fullar af auka skotum og sprengjum og byrjuðu að skjóta á nemendur fyrir utan skólann áður en þeir gengu inn. 
Þeir voru búnir að plana þessa skotárás á annan hátt. Þeir höfðu farið fyrr inn í skólann og sett tvær töskur með sprengjum í matsalinn sem áttu að springa kl. 11:17 og ætluðu að standa fyrir utan skólann og skjóta alla sem komu út. En vegna þess að þessar sprengjur virkuðu ekki ákváðu þeir að fara bara inn í skólann og byrja að skjóta. Þeir gengu um skólann og skutu alla sem þeir sáu. Þeir enduðu á bókasafninu það sem þeir skutu flesta. Þeir skutu þar einn þroskaskertan strák sem skildi ekki hvað var í gangi og að hann átti að fela sig. Einnig gerðu þeir lítið úr nokkrum sem þeir drápu áður en þeir skutu þá.

Harris og Klebold í einkennisbúningum að undirbúa verknaðinn.

Persónan

Eric fæddist 9. apríl 1981 í Kansas. Foreldrar hans fluttu mikið sem Eric fannst erfitt. Hann átti erfitt með að eignast vini í Colombine High School og var mjög reiður út í fólkið í skólanum og heiminn. Var líka oft reiður við vini. Eric átti einn vin, annan en Dylan sem hann hótaði að drepa útaf smá rifrildi. Eric var sagður vera Siðblindur. Hann hataði fólk og heiminn sjálfan. Hann sýndi slæma hegðun frá ungum aldri og var góður í að ljúga og komast upp með hluti.

Dylan fæddist 11. september 1981. Hann var klár strákur sem hafði gaman að því að kóða. Rétt fyrir skotárásina hafði hann farið með foreldrum sínum að skoða háskóla og langaði að fara að læra tölvunarfræði. Dylan var mjög rólegur og feiminn strákur sem var að glíma við Þunglyndi. Hann hafði ekki sýnt slæma hegðun áður en hann kynntist Eric. Dylan skrifaði í dagbók um líðan sína og lýsti því hvað honum liði illa og að hann vildi deyja. Hann átti erfitt með að eignast vini og byrjaði að kenna öðrum um hvernig honum leið. Hann var líka mjög einmana og þorði ekki að tala við stelpur. Hann var reiður út í aðra stráka fyrir að hafa kjark til að tala við stelpur og vildi ekkert meira en að eignast kærustu og vera hamingjusamur.

Eric: Geðraskanir: 15. Upplausnar, hvata-stjórnar og hegðunarraskanir:  15.1: Mótþróa þrjóskuröskun. Hann missti reglulga stjórn á skapi sínu, lék sér að því að angra annað fólk, var auðveldlega pirraður út í aðra, oft reiður og hefnigjarn. 06. Árátta- þráhyggja og tengdar raskanir: 6.1: Árráttu-þráhyggjuröskun. Hann var með þráhyggju fyrir fólki og hatri og ranghugmyndum sínum tengdar lífinu. Hann var alveg sannfærður um að áráttu-þráhyggju röskunar hugsanirnar voru sannar. 18. Persónuleikaraskanir: 18.2: B-klasi: 18.2.1. Andfélagsleg persónuleikaröskun. Hann vanvirti aðra og sýndi enga samúð með öðru fólki, var oft mjög pirraður og hótaði fólki dauða, laug og hann skorti eftirsjá.

Dylan: Geðraskanir: 04. Þunglyndisraskanir: 4.1: Veruleg þunglyndisröskun. Dylan talar um í dagbók sinni hvað honum líður illa og hvað hann vill deyja. Hann sá lítinn tilgang í lífunu. 06. Árátta-þráhyggja og tengdar raskanir: 6.1: Áráttu- þráhyggjuröskun. Hann var með áráttu og þráhyggju gagnvart nokkrun stelpun í skólanum hjá sér. 18. Persónuleikaraskanir: 18.3: C-Klasi 18.3.1: Hliðrunar persónuleikaröskun. Hann var óviljugur að hefja samskipti við fólk sýndi hömlur í nánum samskiptum, var með minnimáttarkennd og var hræddur við nýjar félagslegar aðstæður.

Heimild: https://www.youtube.com/watch?v=m7_zo2Y6QDE&list=PLC1nQwNAGnihJwMn4ZgGqKYElQwqD9_wt&index=44

Endirinn

Eftir um 40 mínútna skotárás inn í skóla höfðu næstum allir nemendur ná að koma sér út og lögreglan og sjúkrabílar voru fyrir utan að reyna að aðstoða þá slösuðu. Þá byrjuði Eric og Dylan að skjóta út um gluggann á nemendur sem var verið að reyna að bjarga og á lögregluna. Eftir nokkurn tíma af þeim að skjóta á lögreglu og nemendur  út um gluggann hættu þeir. Það var engin leið fyrir þá að komast út úr skólanum án þess að vera skotnir eða handteknir. Kl. 12:08 skutu Eric og Dylan sig og létu báðir lífið.

Endalokin.

Mælikvarðar

Mælikvarði 8: cleckley 16 atriði

Mér finnst þessi listi eiga ágætlega við Eric. Hann var gáfuður, sýndi ekki merki um geðrof, sýndi engin merki um stress, óáreiðanlegur, óheiðarlegur, skortur á eftirsjá, sýndi andfélagslega hegðun, fátækleg tilfinningaviðbrögð, lærði ekki af reynslu, lítil félagsleg svörun, fjarstæðukennd hegðun og fylgdi ekki neinni lífsáætlun. Dylan  passar ekki jafn vel inn í þetta. Hann var ekki með yfirborðssjarma, hann var stressaður og taukaveiklaður, sérstaklega í kring um stelpur. Hann var ekki með skort á eftirsjá eða skömm, sýndi ekki andfélagslega hegðun eða fátækleg tilfinningaviðbrögð. Hegðun hans breyttist þó ári fyrir skotárásina og þá voru hann og Eric byrjaðir að vera meira saman. Þá byrjaði hann að vera meira eins og Eric.

Mælikvarði 11: Hare kenningin

Ég myndi flokka Eric í Factor 2: facet 4. Hann átti erfitt með að stjórna skapi sínu og sýndi slæma hegðun snemma. Ég held ég myndi ekki setja Dylan í neinn af þessum flokkum.

Mælikvarði 12: stone 22 listinn

Eric: Flokkur 15. Psycopathic, cold-blooded, spree or multiple murders. Eric hataði allt og alla og hugsaði illa um fólk og virtist vera sama um líf þeirra. Hann skrifaði í dagbókina sína: God I can‘t wait till they die. I can taste the blood now – NBK (Natural Born Killer).

Dylan: Flokkur 8. Murders sparked by smoldering rage – resulting sometimes in mass murder. Ég held að Dylan hafi liðið mjög illa mjög lengi, hann skrifaði í dagbókina sína: The lonely man stikes with absulute rage.

Mælikvarði 18: emerick hringkenningin

Eric: 1: Á ekki það vel við hann, hann var alveg ágætlega félagslegur. 2: Mér finnst ég ekki geta sagt almennilega til um þetta með Eric, hann talar lítið um tilfinningar sínar, nema bara hatur. Hann vildi bara drepa allt og alla.  3. Dulin neikvæð sjálfsmynd á við hann, hann hataði heiminn og kenndi öðru fólki um það. 4. Á ágætlega við hann, hann var reiður og vildi taka það út á öðrum.  5. Á vel við, hann var með fantasíur um að útrýma fólki sem honum fannst ekki eiga skilið að lifa. 6. Á vel við, þeir æfðu sig að skjóta hluti áður en þeir frömdu glæpinn og plönuðu glæpinn vel. 7. Glæpurinn framkvæmdur, æfðu sig ekki á dýrum fyrst. 8. Á ekki við þar sem þeir drápu sig.

Dylan: 1: Á vel við hann, hann var með litla félagslega færni þó hann átti nokkra góða vini. Hann var mjög hræddur við stelpur og hélt sig almennt frá þeim. 2: Á vel við hann. Hann var mjög einmanna og kenndi öðrum um sínar tilfinningar. 3. Dulin neikvæð sjálfsmynd á vel við hann, hann sagði í dagbókinni sinni: I swear – like I‘m an outcast, & everyone is conspiring against me. 4. Á við hann. Hann var með áráttu og þráhyggju og hélt tilfinningum sínum leyndum. 5. Á vel við, hann vildi að aðrir kenndu á því hvernig honum liði og vildi fá athygli. 6. Á vel við, þeir æfðu sig að skjóta hluti áður en þeir frömdu glæpinn og plönuðu glæpinn vel. 7. Glæpurinn framkvæmdur, æfðu sig ekki á dýrum fyrst. 8. Á ekki við þar sem þeir drápu sig.

Mælikvarði 7: dauðasyndirnar 7

Eric: Reiði: Hann var mjög reiður út í lífið, og hataði fólk og heiminn eins og hann var. Hann skrifaði í dagbókina sína: I hate the fucking world, to many god damn fuckers in it. Öfund, ég held að hann hafi öfundað aðra, hann átti ekki marga vini. Stolt/dramb: Hann virti ekki þarfir annar eða tilfinningar. Hann skrifaði í dagbókina sína: It would be great if god removed all vaccines and warning labels from everything in the world and let natural selection take its course. All the fat ugly retarded crippled dumbass stupid fuckheads in the world would die, and oh fucking well if a few of the good guys die to.

Dylan: Reiði: Hann var reiður yfir því hvað honum leið illa og að stelpurnar sem hann var hrifinn af vissu ekki hver hann var. Öfund: Hann öfundaði aðra fyrir að líða ekki eins illa og honum og að aðrir gætu fundið ástina en ekki hann.

Mælikvarði 13: holmes & Deburger flokkunin

Eric: 3. Sjálfselska tegundin: Spenna. Hann gerði grín af nokkrum áður en hann skaut þá. Það var einn svartur strákur sem hann skaut en áður en hann gerði það gerði hann lítið úr honum vegna húðlits hans. 3.d Stjórnunar/vald tegundin. Hann hafði unun af því að sýna vald.

Dylan: 2. Hugsjóna tegundin. Mér finnst eins og hann hafi haldið að hann væri að gera eitthvað gagnalegt. Eftir að hafa lesið dagbókina hans get ég ekki sett hann í flokk 3, ég fann samúð með honum þegar ég las dagbókina hans.

Heimildir

1. http://edition.cnn.com/SPECIALS/2000/columbine.cd/Pages/SUSPECTS_TEXT.htm

2. https://www.crimescenecleanup.com/columbine-crime-scene/

3. https://www.acolumbinesite.com/reports/report.php

4. https://www.acolumbinesite.com/diary.php

5. https://www.youtube.com/watch?v=vGJVJhFUZyw